Niemands land

Hoe is het mogelijk dat een ervaren oud-politicus (ex-minister en ex-parlementariër), iemand die al bijna twintig jaar lang wekelijks een column in de Volkskrant schrijft over Nederland, nota bene een socioloog, niet in de gaten heeft gehad dat ons land aan het begin van de jaren tachtig ideologisch radicaal begon te veranderen? Niemands land is een beschrijving van die veranderingen en ook het verslag van een dwaling. In de afgelopen dertig jaar heeft een dwangmatig streven naar meer welvaart Nederland veranderd in een bv. De overheid werd ondernemer en de burger klant, zij het helaas geen koning. De maakbaarheid van de samenleving werd uitbesteed aan de markt. De oude ideologie dat we met zijn allen verantwoordelijk zijn voor elkaar, werd terzijde geschoven. Iedereen moet nu voor zichzelf zorgen. Maar er zijn vele mensen die daartoe de vaardigheden niet hebben en die in een alleen op rendement gerichte samenleving een nieuwe kaste vormen: de onrendabelen. Hun inkomen is de laatste dertig jaar steeds verder achteropgeraakt. De armoede is ons land is verdrievoudigd en de problemen stapelen zich op. En we zijn als land door de nieuwe ideologie niet sterker dan andere landen geworden, wat de bedoeling was, maar juist zwakker. Marcel van Dam zocht uit waarom het hedendaagse Nederland van niemand meer is. En hij gaat na of het mogelijk is recht te zetten wat in dertig jaar is scheefgegroeid. Zijn zoektocht is even gepassioneerd als gedegen, en vormt een pleidooi voor vernieuwde, duurzame idealen.