Onbeschikbaarheid

‘Hartmut Rosa ontvouwt een grote visie op de moderniteit en haar gebreken.’ – De Groene Amsterdammer

‘Met onze blik neerwaarts op de smartphone hebben we de draad doorgesneden met de wereld rondom. Hartmut Rosa pleit voor ‘resonantie’: voor een open ontmoeting met het verrassende en het onbeheersbare.’ – De Standaard

Het centrale streven van de moderniteit is om de wereld beschikbaar te maken: wetenschappelijk kenbaar, juridisch berekenbaar, politiek beheersbaar en technisch controleerbaar. Maar een volledig bekende, geplande en beheerste wereld is een dode wereld: een wereld waarmee we niet in dialoog kunnen treden en waarvan we vervreemd raken. Vitaliteit, aanraking en echte ervaringen ontstaan juist in de ontmoeting met het onbeschikbare, het onkenbare en het onbeheersbare.

In dit essay analyseert socioloog Hartmut Rosa onbeschikbaarheid als fundamentele voorwaarde voor het menselijk leven en de menselijke ervaring. Als we beter willen begrijpen hoe we als moderne subjecten in de wereld staan, moeten we onderzoeken hoe we ons individueel, cultureel en institutioneel verhouden tot het onbeschikbare. Rosa doet hiertoe een eerste aanzet, op zoek naar de voorwaarden voor een zinvol leven in moderne tijden.

Hartmut Rosa (1965) is hoogleraar sociologie in Jena. In Duitsland is hij een bekend intellectueel en ook internationaal is Rosa een veelgevraagd spreker, over onderwerpen die veelal te maken hebben met onthaasting en vervreemding. Bij Boom verschenen eerder Leven in tijden van versnelling (2016) en Democratie vraagt om religie (2023).