25 jaar in 101 verhalen

Inleiding

Bernadette Slotboom kwam vorig jaar zomer met het gouden idee; het idee om voor het 25-jarig jubileum van Teletekst (in 2005) een boek te maken waarin 101 mensen een stukje zouden schrijven. Ik vond het in al zijn eenvoud een prachtige vondst, waarvan ik had gewild dat ik er zelf op was gekomen. Gelukkig werd mij gevraagd het idee verder uit te werken, en daardoor is het een boek geworden over de geschiedenis van de laatste 25 jaar, en over ons collectieve geheugen. Het 25-jarig bestaan van Teletekst is bij uitstek de aanleiding voor zo'n boek. Terwijl de geschiedenis zich vanaf 1980 ontvouwde, werd zij op Teletekst van dag tot dag beschreven. Bovendien is onze gezamenlijk beleefde geschiedenis niet langer dan zo'n 25 jaar. Het verleden dat de meeste Nederlanders bewust hebben meegemaakt, omvat een kwart eeuw. Nog net een meerderheid van de bevolking kan zich de gehele periode 1980-2005 bewust zijn geweest van het nieuws; over een paar jaar hebben de meeste Nederlanders al geen actieve herinneringen meer aan de eerste helft van de jaren tachtig. En dus grijpen we het 25-jarig bestaan van Teletekst aan om iets van de collectieve herinnering aan de afgelopen kwart eeuw te boek te stellen.

Het boek bestaat uit drie delen. Voorin staan de resultaten van een onderzoek van Peil.nl. Het bureau van Maurice de Hond heeft op basis van een onderzoek onder 3000 Nederlanders een 'nieuws top 100' van de laatste 25 jaar samengesteld. Ik heb daar een begeleidend artikel bij geschreven, waarin de observatie centraal staat dat de jaren tachtig nu al in een zwart gat lijken te zijn verdwenen. Daarna volgt het hoofdbestanddeel van het boek de ver- halen van 101 Nederlanders die elk een nieuwsgebeurtenis beschrijven die voor hen speciale betekenis heeft. Elk van die verhalen staat op één pagina. Daarnaast staat telkens een Teletekstpagina waarin hetzelfde nieuws feitelijk wordt beschreven. De oorspronkelijke Teletekstberichten waren alleen nog voor de jaren 2003 en 2004 te achterhalen. Over alle andere nieuwsgebeurtenissen heb ik een nieuw Teletekstbericht geschreven, op basis van de feiten die op de dag van het nieuws bekend waren. Zo staat bijvoorbeeld in het bericht over de Decembermoorden-waarbij vijftien critici van Desi Bouterse werden vermoord dat er minstens vijf personen zijn geëxecuteerd; dat was alles wat er op de eerste avond in Nederland over bekend was. Bij de keuze van de 101 gebeurtenissen heb ik goed gekeken naar het onderzoek van De Hond: 23 van de 30 nieuwsfeiten uit de top 30 worden beschreven.